[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=VtEl4r65YFU[/youtube]

Η μεταβατική περίοδος της κρίσης, η εποχή των ταραχών, έχει πλέον εισέλθει στο δεύτερο στάδιο-κύμα της εδώ και ένα μήνα. Οι εξελίξεις είναι ταχύτατες και το κεφάλαιο προετοιμάζεται να απαντήσει με ολοένα και σκληρότερη καταστολή του προλεταριάτου (των μεσαίων στρωμάτων συμπεριλαμβανομένων) που ξεσπάει με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τη δομή και την ιεραρχία των αντιθέσεων σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό. Οι διαφορές αυτές αποτελούν την έκφραση μιας ενότητας, της δομικής κρίσης του νεοφιλελευθερισμού, μιας κρίσης παρατεταμένης, δηλαδή πολύ δύσκολα αντιμετωπίσιμης, μιας κρίσης που η αναδιάρθρωση που απαιτεί το περιεχόμενο της θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική ειρήνη συνολικά.

Στην Αίγυπτο η Ταχρίρ αλλά και οι άλλες πλατείες και δρόμοι ξαναγέμισαν κόσμο, τόσο κόσμο που η κανονιστική γλώσσα του θεάματος ονόμασε τη χθεσινή μέρα “τη μεγαλύτερη διαδήλωση στην ιστορία”, παίρνοντας εκ νέου τη σκυτάλη του “κέντρου του κόσμου” από την Ταξίμ, την ίδια ώρα που για την αμερικάνικη ήπειρο το κέντρο του κόσμου εχθές βρισκόταν έξω από το στάδιο Μαρακανά, με τους διαδηλωτές να υπονομεύουν την παραγωγική διάσταση του θεάματος στον πυρήνα της και το κράτος να απαντάει ανάλογα.

Η απάντηση του κεφαλαίου ως τάξης ανεξάρτητα από τη διάρθρωση που εμφανίζεται στον πολιτικό συσχετισμό θα είναι πλέον full scale καταστολή, δηλαδή η κήρυξη του πολέμου ενάντια στο προλεταριάτο (για την οποία είχαμε μιλήσει πρώτη φορά στις αρχές του 2011, εδώ) παίρνει μια αληθινά στρατιωτική διάσταση. Είτε η πολιτική προσωποποιείται στον Ερντογάν-Μόρσι, είτε στην αριστερά του νεοφιλελευθερισμού, Κίρχνερ-Λούλα-Ρούσεφ και σία, η απάντηση είναι η ίδια την κρίσιμη στιγμή. Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικοί χρωματισμοί, την περίοδο της ειρήνης, χρωματισμοί που δεν πρέπει να υποτιμούνται γιατί αυτοί καθορίζουν το ειδικό περιεχόμενο της σύγκρουσης σε κάθε κράτος, αλλά την ώρα που “πετάγεται το καπάκι της χύτρας” το κράτος πλέον φοράει τα χακί, και ρίχνει πλαστικές και κανονικές σφαίρες στο ψαχνό.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=IZXjGYtxTdM[/youtube]

Το κράτος, που είναι στο επίκεντρο αυτής της διένεξης προς το παρόν, αποτελεί τη δύναμη αλλά και την αχίλλειο πτέρνα της τρέχουσας φάσης του νεοφιλελευθερισμού. Το (μη-)αίτημα για δημοκρατία είναι ο λόγος ενός αγώνα που υπερασπίζεται το ταξικό ανήκειν και συγκροτείται ως τέτοιος ακριβώς επειδή είναι η αναδιάρθρωση του κράτους που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μια φάση έκρηξης της εσωτερικής της αντίφασης, από τη μία πλευρά είναι απαραίτητο να επιταχυνθεί από την άλλη είναι εξίσου απαραίτητο να επιβραδυνθεί για να διατηρηθεί η κοινωνική ειρήνη. Το κράτος μετατρέπεται σε κράτος έκτακτης ανάγκης καθώς πρέπει να καθορίσει το πλεονάζον εργατικό δυναμικό με δομικούς-πολιτικούς όρους, αλλά αυτός ο καθορισμός, φαίνεται ολοένα και περισσότερο καθαρά πλέον ότι δεν μπορεί να γίνει αναίμακτα. Οι αποκλειόμενοι-υπεράριθμοι βρίσκονται μπροστά στα οδοφράγματα, έστω κι αν δεν μοιάζουν και πολύ μεταξύ τους, έστω κι αν οι πρακτικές τους συγκροτούν την άνιση δυναμική της εποχής των ταραχών, έστω κι αν ανά πάσα στιγμή μπορεί να συγκρουστούν μεταξύ τους, η ουσία είναι ότι η αναδιάρθρωση επιβάλλει τη συνάντηση τους στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Τις τελευταίες μέρες στην Αίγυπτο κυριαρχεί και πάλι η πολιτική και ταυτόχρονα φαίνεται να φτάνει στο όριο της. 16 νεκροί, πάνω από 900 τραυματίες αλλά οι δολοφόνοι πλέον ανήκουν σε ένα στρατόπεδο που δεν ταυτίζεται με τον σκληρό κατασταλτικό μηχανισμό. Είναι κυρίως από την πλευρά των αδελφών μουσουλμάνων (8 από τους 9 νεκρούς του Καίρου σκοτώθηκαν από σφαίρες που προέρχονταν από τα γραφεία τους που δέχονταν επιθέσεις με μολότωφ και πέτρες). Σ’αυτή τη μορφή του πολέμου βρίσκει την ευκαιρία το βαθύτερο ακόμη κράτος του στρατού να δηλώσει ότι θα επέμβει και θα επαναφέρει την τάξη που μυρίζει μεν ανθρώπινο κρέας αλλά είναι απολύτως απαραίτητη για την αναπαραγωγή του κεφαλαίου για να συνεχίζει να παράγεται η υπεραξία, όχι μόνο στο Κάιρο αλλά και σε όλες τις πόλεις και την ύπαιθρο της Αιγύπτου. Γιατί το πρόβλημα βέβαια δεν είναι ο Μόρσι, ο κάθε Μόρσι μπορεί ανά πάσα στιγμή να θυσιαστεί για να συνεχίσει “να δουλεύει το μαγαζί”. Όσο αυτόνομο και να είναι το πολιτικό προσωπικό η αυτονομία αυτή είναι πάντα σχετική, το κράτος αποτελεί τη συλλογική έκφραση μιας τάξης που εκμεταλλεύεται την άλλη. Η συλλογική αυτή έκφραση δεν είναι ποτέ αποτέλεσμα μιας ήπιας διαδικασίας, καθώς στον πυρήνα της βρίσκεται ο λυσσαλέος ανταγωνισμός, ο οποίος στην επιφάνεια φαίνεται πολιτικός, από λίγο πιο μέσα μπορεί να φαίνεται περισσότερο οικονομικός. Αυτός ο ανταγωνισμός όμως είναι ο τρόπος οργάνωσης της συνεργασίας τους, της συνεργασίας στην οποία ο βουτηγμένος στο αίμα νικητής θα εγκαθιδρύσει μια σταθερότητα που θα βολεύει και τους “ηττημένους”, καθώς και οι δύο κοιτούν με τρόμο προς την πλευρά του πραγματικού τους αντιπάλου: του προλεταριάτου, δηλαδή του τμήματος εκείνου της εργατικής τάξης που η δραστηριότητα του μέσα στην ταξική πάλη αμφισβητεί την ίδια τη σχέση του κεφαλαίου.

Όπως όμως γράφεται και στο editorial  του περιοδικού blaumachen: “Η ταξική πάλη πέρα από το να φανερώνει την πραγματικότητα στα μυαλά των προλετάριων με τον ειδικό φετιχοποιημένο τρόπο που τους κάνει να στρέφονται πάντα ενάντια στον εχθρό αλλά αυτός να μην είναι ποτέ η ίδια η σχέση κεφάλαιο, ταυτόχρονα έχει την κακή για το κεφάλαιο και το κράτος ιδιότητα να συγκροτεί ιστορικά τον ένα «στρατό» απέναντι στον άλλο, και ανεξάρτητα από το τι ακριβώς υπάρχει μέσα στα κεφάλια, να ξεκινάει, τελικά, ο πόλεμος. Και μέσα στον πόλεμο αλλάζουν πολλά, όλες οι συγκρούσεις βγαίνουν στην επιφάνεια, όλες οι εσωτερικές αντιφάσεις των πρακτικών και των ιδεολογιών τους ξεσπούν, όλες οι δυναμικές έρχονται σε ρήξη με την πορεία που ακολουθούσαν πριν από την κήρυξη του πολέμου”.

Αυτή τη φορά στην Αίγυπτο η πολιτική υφίσταται ένα ακόμη πλήγμα. Ένα μέρος του κινήματος έχει πλήρως αντιληφθεί τη λυκοσυμμαχία ανάμεσα στους αδελφούς μουσουλμάνους και το στρατό (και το εκφράζει με το σύνθημα: “Ούτε στρατός, ούτε αδελφοί!”). Εκείνο όμως που δεν έχει γίνει ακόμη είναι το ξεπέρασμα της προσπάθειας συγκρότησης ενός (και πάλι) πολιτικού μετώπου που θα αντιπαρατεθεί στη σύμπτυξη του κράτους. Ήδη σήμερα το μέτωπο Tamarod καλεί σε γενική απεργία και πολιτική ανυπακοή και δηλώνει ότι η κίνηση του στρατού να ζητήσει λύση μέσα σε 48 ώρες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς υπονοεί επιβολή πρόωρων εκλογών. 4 υπουργοί έχουν παραιτηθεί. Τι θα γίνει όμως και πάλι αν παραιτηθεί απλά ο Μόρσι και γίνουν εκλογές; Μήπως δεν θα εμφανιστεί το ΔΝΤ; Μήπως δε θα συνεχιστεί η αναδιάρθρωση; Μήπως δε θα περισσεύει ένα κομμάτι του προλεταριάτου;

Το βήμα ξεπεράσματος της πολιτικής δε θα γίνει μέσω ενός μετασχηματισμού του δημοκρατικού λόγου, αυτός θα υπάρχει πάντα ως έκφραση του ορίου του αγώνα, αλλά θα γίνει ως μετασχηματισμός των πρακτικών του κινήματος. Από “κίνημα των πλατειών” από κίνημα που επιτίθεται σε κομματικά γραφεία θα μετατραπεί σε κίνημα που οι σκοποί του (η βελτίωση της ζωής) θα ταυτίζονται με το περιεχόμενο του, και θα εμπεριέχει πλέον αναγκαστικά επιθέσεις πλέον ενάντια στους χώρους εργασίας, δηλαδή παραγωγής αξίας, ενάντια στις τράπεζες με σκοπό την καταστροφή του χρήματος, ενάντια στα στρατόπεδα με σκοπό την καταστροφή του βαρέος οπλισμού κτλ, δηλαδή πρακτικές κομμουνιστικών μέτρων τα οποία θα είναι αναγκαία για τη συνέχιση ενός αγώνα ο οποίος θα βρίσκει το λόγο της συνέχισης του μέσα στον ίδιο του τον εαυτό, μέσα στις σχέσεις που θα συγκροτεί. Αυτή η διαδικασία, που θα αποτελεί για το κίνημα μια ρήξη με το ως τώρα περιεχόμενο του, απαιτεί καθώς φαίνεται κι άλλες συγκρούσεις, πολύ περισσότερη βία και εξαρτάται παντού από τις δειθνείς εξελίξεις. Η συγκυρία όμως για την Αίγυπτο αυτή τη στιγμή είναι σημαντική και δεν θα κρατήσει για πάντα. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να συγκροτηθεί τελικά το μέτωπο ενάντια στον Μόρσι και το στρατό πολιτικά, κάτι που θα αποτελεί το τέλος γι’αυτή τη φάση. Οι εξελίξεις είναι μπροστά μας.