Παρά τον άκρατο, σε ορισμένα σημεία, “υποκειμενισμό” του, το κείμενο αυτό των συντρόφων-ισσών από τη φάμπρικα υφανέτ θέτει όλα τα βασικά ζητήματα και το κυριότερο, αμφισβητεί ρητά την απο πολλούς θεωρούμενη ως αναγκαία “ενότητα των εργαζόμενων” για να ξεπεράσει η ταξική πάλη τα σημερινά όρια της: “[…] η ρήξη μεταξύ των απολυμένων που θέλουν να αμφισβητήσουν βεβαιότητες, να ανοίξουν τον αγώνα τους και να συναντηθούν με άλλους αγωνιζόμενους, και αυτών που μόνο τους αίτημα είναι να μην αλλάξει τίποτα, είναι εκ των ων ουκ άνευ για οποιαδήποτε θετική εξέλιξη του αγώνα[…]”. 

Ολόκληρο το κείμενο, αναδημοσιευμένο από το indymedia:

Με αυτό το κείμενο δεν φιλοδοξούμε να προσθέσουμε άλλη μια αφήγηση στα τόσα που έχουν γραφεί γύρω από την παύση της λειτουργίας της ΕΡΤ και την απόλυση 2500 και πλέον εργαζομένων, όπως και την ουσιαστική επικύρωσή της από το περίφημο ΣτΕ. Ο βοναπαρτισμός της εξουσίας και η ολοένα πιο αυταρχική διαχείριση της κρίσης, όσο σοκ-αριστικά κι αν εκδηλώνονται, όσες οδυνηρές επιπτώσεις κι αν έχουν για τις ζωές μας, δεν πρέπει πια να εκπλήσσουν κανέναν. Μπορεί τα γεγονότα της ΕΡΤ να μας έπιασαν γι’ άλλη μια φορά εξ απήνης, αυτό όμως δε σημαίνει πως ήταν ξαφνικά, πόσο μάλλον ότι έχουν να κάνουν με κάποια εκτροπή της δημοκρατίας ή κάποιο καπρίτσιο του Σαμαρά.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=o6Yuhp85KYc[/youtube]

Σε όλες αυτές τις πόλεις που είναι σημειωμένες υπάρχουν διαδηλώσεις ή/και ταραχές. Πάνω από 2 εκατομμύρια συμμετέχουν. Υπάρχουν ήδη 2 νεκροί, οι διαδηλωτές πυροβολούνται με πλαστικές ή κανονικές σφαίρες, γίνονται λεηλασίες, και σύμφωνα με πληροφορίες που έρχονται από παρόντες στα γεγονότα στη Βραζιλία, πλέον συμμετέχουν και φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού από ότι στην αρχή. Τράπεζες σπάζονται, μπάτσοι κυνηγιούνται, κυβερνητικά κτίρια δέχονται επιθέσεις και απόπειρες εισβολών. Μπάτσοι πετάνε τα όπλα τους στη φωτιά ή αρνούνται να εκτελέσουν υπηρεσία:

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=sqb75dMs8kc[/youtube]

Το κίνημα ξεκίνησε από μια μικρή μιεοψηφία στην οποία συμμετείχε ένα πολιτικοποιημένο κομμάτι και είχε πολύ συγκεκριμένα αιτήματα. Η βαρβαρότητα της καταστολής μετέτρεψε αυτήν την κατάσταση σε μια χαοτική κατάσταση συγκρούσεων και καταστροφών, η καταστολή αποτελούσε την άρνηση του κράτους να διαπραγματευτεί τα αρχικά αιτήματα, και η κλιμάκωση της βίας αποτέλεσε την απάντηση/απόκλιση από το αρχικό περιεχόμενο του κινήματος. Καταρχήν τα μεσαία στρώματα, και στη συνέχεια από ότι φαίνεται και στοιχεία από τα χαμηλότερα στρώματα ξέσπασαν, η κοινωνική ειρήνη τινάχτηκε στον αέρα.  Από όταν γενικεύτηκε το κίνημα δεν υπάρχουν αιτήματα, το αίτημα “καλύτερες συνθήκες ζωής” που αναπαράγουν, λες και είναι κάτι συγκεκριμένο, τα μέσα, αποτελεί τη μετάφραση στη μιντιακή γλώσσα του γεγονότος ότι πρόκειται για άλλη μια εξέγερση χωρίς αιτήματα, άλλη μια έκφραση της εποχής των ταραχών (εξάλλου τα αρχικά αιτήματα έγιναν δεκτά κατόπιν εορτής χωρίς κανένα αποτέλεσμα ως τώρα για την εξέλιξη των ταραχών). Στο ακόλουθο video φαίνεται ποιο είναι το κλίμα, κυρίως μετά το 5ο λεπτό:

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=A95XiR63rqk[/youtube]

Η αριστερή πρωθυπουργός ακύρωσε τα ταξίδια της, επισκέφτηκε επειγόντος το μέντορα της για συμβουλές, καλεί έκτακτα συμβούλια και διαβούλια για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, αλλά η τιθάσευση των ταραχών δεν είναι αποτέλεσμα απόφασης ή χειρισμών. Η καταστολή δημιουργεί ένα φαινόμενο “ανάδρασης”, αντί να τρομάξει στην πραγματικότητα αποτελεί τη συνεχώς ανανεωνόμενη αφορμή για να βγει ολοένα και περισσότερος κόσμος στο δρόμο. Δεν γίνεται μόνο η αστυνομία αντιληπτή ως καταστολή αλλά και τα μέσα “ενημέρωσης” κι αυτό έχει μεγάλη σημασία σε έναν δικτυωμένο κόσμο που πλέον ξέρει ότι έχει τον τρόπο να αναπαραστήσει διαφορετικά ότι συμβαίνει. Η παρουσίαση των ταραξιών ως εγκληματιών-βανδάλων έχει πλέον μια σοβαρή και δυναμική αντιπολίτευση στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και κυρίως γελοιοποιείται στα μάτια της πλειοψηφίας της νεολαίας. Τα  μέσα πέρα από τη δαιμονοποίηση των διαδηλωτών, εκμεταλλευόμενα το γεγονός ότι συμμετέχουν εθνικιστικά-φασιστικά στοιχεία στις διαδηλώσεις, προβαίνουν και σε δημοσκοπήσεις με τις οποίες ερευνούν αν ο πληθυσμός “προτιμάει τη δημοκρατία ή τη δικτατορία”. Όπως αναφέραμε και στην προηγούμενη ανάρτηση, το κράτος δεν πρόκειται να διστάσει να πάρει οποιαδήποτε μορφή απαιτείται για να καταστείλει μια κατάσταση που το απειλεί ως κράτος. Η διεθνής συμμαχία του καπιταλισμού επίσης δε θα διστάσει πουθενά, όπως δείχνει η τάση να εγκαθιδρυθούν αμερικανοί στρατιώτες στην Αίγυπτο για την αποτροπή ή καταστολή ταραχών.

Στη Βραζιλία, δε βρισκόμαστε ακόμη σε μια τέτοια κατάσταση, αλλά κάθε εξέγερση είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη, μια αλυσιδωτή αντίδραση που το ένα γεγονός παράγει το άλλο με μεγάλη ταχύτητα. Η παραγωγή μπορεί να είναι η επέκταση (όπως συμβαίνει μέχρι τώρα) ή το γρήγορο σβήσιμο της άγριας φλόγας. Η εξέγερση, οι γενικευμένες ταραχές από μόνες τους, έχουν μια δυναμική που αργά ή γρήγορα σβήνει. Η ρήξη θα προκληθεί μόνο αν ληφθούν τα πρώτα κομμουνιστικά μέτρα. Το σημαντικό στοιχείο της μικροσυγκυρίας του τελευταίου μήνα είναι το ξέσπασμα πολλών “μετώπων” της ταξικής πάλης και η εκδίπλωση μιας άνισης δυναμικής, η οποία αποτελεί την έκφραση της παγκοσμιότητας και του βάθους της κρίσης. Η συγχρονία αυτή αποτελεί μορφοποιητικό στοιχείο της παρούσας κρίσης, αλλά παράγει και συνδέσεις που πριν δεν υπήρχαν ανάμεσα σε διαφορετικές εκφράσεις της ταξικής πάλης (η ύπαρξη της Βραζιλίας στην εποχή των ταραχών είναι από μόνη της πολύ σημαντική, όπως έχουμε πει στην προηγούμενη ανάρτηση). Η δουλειά της θεωρίας  (θα) είναι να ανασυνθέσει μέσα από τις συγκεκριμένες πρακτικές των συγκεκριμένων κοινωνικών δρώντων “υποκειμένων” τη συνολική διαλεκτική που διέπει τις ταραχές σε κάθε κράτος αλλά και τη συνολική παραγωγή τους.

[…] σχεδόν κανείς δεν αναφέρεται στον ακατάπαυστο λόγο της κρατικής τηλεόρασης σχετικά με την απειλή που συνιστούν οι «λαθρομετανάστες», οι τοξικοεξαρτημένοι, οι κουκουλοφόροι, οι απεργίες, οι διαδηλώσεις, για την Ελλάδα, την ελληνική οικογένεια, τη δημόσια υγεία, την εθνική οικονομία. Η ασταμάτητη προβολή και υποστήριξη της στρατιωτικής διαχείρισης του πολυεθνικού προλεταριάτου, των επιχειρήσεων «σκούπα» και των στρατοπέδων συγκέντρωσης, δεν υπάγεται στην κατηγορία του «πολιτισμού». Αυτό είναι απλή, καθημερινή ενημέρωση. «Πολιτισμός» είναι ο Κότσιρας και ο Ράμφος. Αλλά αν υπάρχει κάτι που αξίζει, πράγματι, το όνομα «πολιτισμός των κρατικών μέσων ενημέρωσης», αυτό είναι η ανέφελη, απλή και καθημερινή, συνύπαρξη στρατοπέδων συγκέντρωσης και καλλιεργημένων ανθρώπων[…]

Ολόκληρο το κείμενο που μας έστειλε ο σύντροφος Taco:

Το καλοκαίρι του 1952 ο Guy Debord παρουσίασε μια ταινία που συνδύαζε τη φωνή με τη σιωπή πάνω σε μια οθόνη άλλοτε λευκή και άλλοτε μαύρη. Η πρώτη προβολή του φιλμ υπήρξε, όπως μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητό σήμερα, ταραχώδης. Ένας κινηματογράφος χωρίς εικόνες, και μάλιστα χωρίς ήχο, είναι προφανώς ένα οριακό εγχείρημα, κάτι που δεν είναι καν βέβαιο ότι μπορεί να ονομάζεται κινηματογράφος. Διαμέσου της προβολής της στη σκοτεινή αίθουσα, η ταινία (;) ανακοινώνει με κινηματογραφική μορφή το τέλος του κινηματογράφου. Επρόκειτο για μια αρκετά αισιόδοξη, αν κριθεί από την προοπτική θέση του σήμερα, χειρονομία εξόδου από την κατάσταση της ενατένισης, η οποία συνιστά το παραληρηματικό, αν και παθητικό, κέντρο του θεαματικού κόσμου[1]. Εδώ δεν τίθεται το πρόβλημα της «ποιότητας» του κινηματογραφικού έργου -τι σημαίνει καλή ή κακή ταινία- αλλά ο ίδιος ο κινηματογράφος ως πρόβλημα. Η εξέγερση του κοινού μπροστά στη μαύρη σιωπηλή οθόνη αυτής της μη-ταινίας συνιστούσε κατά κάποιον τρόπο, την προσωρινή αυτοακύρωσή του ως κοινού.

Όλα αυτά είναι βέβαια ήδη πάρα πολύ παλιά, η «κοινωνία του θεάματος» είναι εδώ και δεκαετίες μια αφόρητη κοινοτοπία και τα Ουρλιαχτά για χάρη του Sade καταχωρήθηκαν εν τέλει ως μια ταινία του Debord[2]. Ο χρόνος που πέρασε από τότε ήταν αυτός της διαρκούς ενίσχυσης του βασιλείου της οθόνης, η οποία έχει προ πολλού εξέλθει από την κάπως αρχαϊκή πια σκοτεινή αίθουσα για να υπαγάγει στο καθεστώς της μια τεράστια περιοχή κοινωνικών σχέσεων. Δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός ότι περίπου ο καθένας σήμερα φέρει διαρκώς πάνω του μια οθόνη που χωράει στην τσέπη. Και επειδή ο φετιχισμός όταν δεν είναι αυτονόητος -και άρα ασύλληπτος ως τέτοιος- καραδοκεί, είναι ανάγκη να διευκρινιστεί πως το κρίσιμο δεν είναι αυτή η ίδια η συσκευή, αλλά όλος εκείνος ο κόσμος για τον οποίο αυτή η συσκευή είναι απολύτως απαραίτητη. Ο κόσμος μας.

Είναι σ’ αυτόν τον κόσμο, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 11^ης Ιουνίου 2013, που επέστρεψε η μαύρη οθόνη. Το κλείσιμο της κρατικής τηλεόρασης από το κράτος προκάλεσε έντονη ταραχή και μια διάχυτη αγανάκτηση αισθητή σε ολόκληρη την επικράτεια αλλά και στο επίπεδο της κυβέρνησης, ως απειλή για τη συνοχή της. Αν όμως ο εξτρεμισμός των αρχών της δεκαετίας του 1950 παρήγαγε τη σκοτεινή οθόνη ως ένα, ας μου επιτραπεί ο όρος, θετικό κατώφλι εξόδου από τη συνθήκη τη ενατένισης, οι θεατές του 2013 -πιθανότατα και εκείνοι του 1952- την αντιμετώπισαν ως μια πραγματικότητα καθαρά αρνητική, δηλαδή ως διακοπή εκείνου που δεν πρέπει ποτέ να διακόπτεται. Με την υποχώρηση του ορίζοντα ξεπεράσματος του υπάρχοντος κόσμου, η κριτική αιχμή του παρελθόντος επανέρχεται μορφικά ως προϊόν της δράσης μπάτσων και τεχνικών του κράτους.

Πώς πρέπει όμως να αποτιμηθεί το γεγονός ότι είναι οι μπάτσοι αυτοί που κόβουν το σήμα εκπομπής της κρατικής τηλεόρασης; Οπωσδήποτε, δεν πρόκειται για κάποια διαλεκτική πανουργία που τοποθετεί κάπως αργοπορημένα την αστυνομία στη θέση της πολιτισμικής πρωτοπορίας. Αν το κράτος επαναλαμβάνει την πρακτική του Debord είναι γιατί το εγχείρημα εντός του οποίου αυτή έβρισκε την κόψη της εξαντλήθηκε. Οι θεατές σήμερα διεκδικούν το δικαίωμά τους να καταναλώνουν τον λόγο του κράτους και ένας απ’ τους σοβαρότερους αντιπάλους της κυβέρνησης υποστήριξε, αναφερόμενος στη μαύρη οθόνη, ότι «…στα σύγχρονα κράτη το δικαίωμα στην πληροφόρηση των πολιτών προϋποθέτει την παρουσία του κράτους στον χώρο της ενημέρωσης»[3]. Ένας κατ’ εξοχήν αρμόδιος, ο πρόεδρος της ευρωπαϊκής ένωσης δημοσίων μέσων ενημέρωσης, δήλωσε για το ίδιο ζήτημα πως η μαύρη οθόνη είναι η χειρότερη μορφή λογοκρισίας[4]. «Λογοκρίνοντας» λοιπόν τον εαυτό του, το κράτος αποδεικνύει ότι έχει εγγράψει στο πεδίο του λόγου του κάθε σημαντική αντιπαράθεση για το τι σημαίνει λόγος και ελευθερία. Απ’ αυτή την άποψη, η σύγκρουση για την Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση, για το χαρακτήρα της πανθομολογούμενης ανάγκης «εξυγίανσής» της, είναι σύγκρουση διαφορετικών εκδοχών κρατικής πληροφόρησης. Σ’ αυτή τη μαύρη οθόνη δεν διακυβεύεται το τέλος καμιάς ενατένισης.

Continue reading →