[…] σχεδόν κανείς δεν αναφέρεται στον ακατάπαυστο λόγο της κρατικής τηλεόρασης σχετικά με την απειλή που συνιστούν οι «λαθρομετανάστες», οι τοξικοεξαρτημένοι, οι κουκουλοφόροι, οι απεργίες, οι διαδηλώσεις, για την Ελλάδα, την ελληνική οικογένεια, τη δημόσια υγεία, την εθνική οικονομία. Η ασταμάτητη προβολή και υποστήριξη της στρατιωτικής διαχείρισης του πολυεθνικού προλεταριάτου, των επιχειρήσεων «σκούπα» και των στρατοπέδων συγκέντρωσης, δεν υπάγεται στην κατηγορία του «πολιτισμού». Αυτό είναι απλή, καθημερινή ενημέρωση. «Πολιτισμός» είναι ο Κότσιρας και ο Ράμφος. Αλλά αν υπάρχει κάτι που αξίζει, πράγματι, το όνομα «πολιτισμός των κρατικών μέσων ενημέρωσης», αυτό είναι η ανέφελη, απλή και καθημερινή, συνύπαρξη στρατοπέδων συγκέντρωσης και καλλιεργημένων ανθρώπων[…]

Ολόκληρο το κείμενο που μας έστειλε ο σύντροφος Taco:

Το καλοκαίρι του 1952 ο Guy Debord παρουσίασε μια ταινία που συνδύαζε τη φωνή με τη σιωπή πάνω σε μια οθόνη άλλοτε λευκή και άλλοτε μαύρη. Η πρώτη προβολή του φιλμ υπήρξε, όπως μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητό σήμερα, ταραχώδης. Ένας κινηματογράφος χωρίς εικόνες, και μάλιστα χωρίς ήχο, είναι προφανώς ένα οριακό εγχείρημα, κάτι που δεν είναι καν βέβαιο ότι μπορεί να ονομάζεται κινηματογράφος. Διαμέσου της προβολής της στη σκοτεινή αίθουσα, η ταινία (;) ανακοινώνει με κινηματογραφική μορφή το τέλος του κινηματογράφου. Επρόκειτο για μια αρκετά αισιόδοξη, αν κριθεί από την προοπτική θέση του σήμερα, χειρονομία εξόδου από την κατάσταση της ενατένισης, η οποία συνιστά το παραληρηματικό, αν και παθητικό, κέντρο του θεαματικού κόσμου[1]. Εδώ δεν τίθεται το πρόβλημα της «ποιότητας» του κινηματογραφικού έργου -τι σημαίνει καλή ή κακή ταινία- αλλά ο ίδιος ο κινηματογράφος ως πρόβλημα. Η εξέγερση του κοινού μπροστά στη μαύρη σιωπηλή οθόνη αυτής της μη-ταινίας συνιστούσε κατά κάποιον τρόπο, την προσωρινή αυτοακύρωσή του ως κοινού.

Όλα αυτά είναι βέβαια ήδη πάρα πολύ παλιά, η «κοινωνία του θεάματος» είναι εδώ και δεκαετίες μια αφόρητη κοινοτοπία και τα Ουρλιαχτά για χάρη του Sade καταχωρήθηκαν εν τέλει ως μια ταινία του Debord[2]. Ο χρόνος που πέρασε από τότε ήταν αυτός της διαρκούς ενίσχυσης του βασιλείου της οθόνης, η οποία έχει προ πολλού εξέλθει από την κάπως αρχαϊκή πια σκοτεινή αίθουσα για να υπαγάγει στο καθεστώς της μια τεράστια περιοχή κοινωνικών σχέσεων. Δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός ότι περίπου ο καθένας σήμερα φέρει διαρκώς πάνω του μια οθόνη που χωράει στην τσέπη. Και επειδή ο φετιχισμός όταν δεν είναι αυτονόητος -και άρα ασύλληπτος ως τέτοιος- καραδοκεί, είναι ανάγκη να διευκρινιστεί πως το κρίσιμο δεν είναι αυτή η ίδια η συσκευή, αλλά όλος εκείνος ο κόσμος για τον οποίο αυτή η συσκευή είναι απολύτως απαραίτητη. Ο κόσμος μας.

Είναι σ’ αυτόν τον κόσμο, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 11^ης Ιουνίου 2013, που επέστρεψε η μαύρη οθόνη. Το κλείσιμο της κρατικής τηλεόρασης από το κράτος προκάλεσε έντονη ταραχή και μια διάχυτη αγανάκτηση αισθητή σε ολόκληρη την επικράτεια αλλά και στο επίπεδο της κυβέρνησης, ως απειλή για τη συνοχή της. Αν όμως ο εξτρεμισμός των αρχών της δεκαετίας του 1950 παρήγαγε τη σκοτεινή οθόνη ως ένα, ας μου επιτραπεί ο όρος, θετικό κατώφλι εξόδου από τη συνθήκη τη ενατένισης, οι θεατές του 2013 -πιθανότατα και εκείνοι του 1952- την αντιμετώπισαν ως μια πραγματικότητα καθαρά αρνητική, δηλαδή ως διακοπή εκείνου που δεν πρέπει ποτέ να διακόπτεται. Με την υποχώρηση του ορίζοντα ξεπεράσματος του υπάρχοντος κόσμου, η κριτική αιχμή του παρελθόντος επανέρχεται μορφικά ως προϊόν της δράσης μπάτσων και τεχνικών του κράτους.

Πώς πρέπει όμως να αποτιμηθεί το γεγονός ότι είναι οι μπάτσοι αυτοί που κόβουν το σήμα εκπομπής της κρατικής τηλεόρασης; Οπωσδήποτε, δεν πρόκειται για κάποια διαλεκτική πανουργία που τοποθετεί κάπως αργοπορημένα την αστυνομία στη θέση της πολιτισμικής πρωτοπορίας. Αν το κράτος επαναλαμβάνει την πρακτική του Debord είναι γιατί το εγχείρημα εντός του οποίου αυτή έβρισκε την κόψη της εξαντλήθηκε. Οι θεατές σήμερα διεκδικούν το δικαίωμά τους να καταναλώνουν τον λόγο του κράτους και ένας απ’ τους σοβαρότερους αντιπάλους της κυβέρνησης υποστήριξε, αναφερόμενος στη μαύρη οθόνη, ότι «…στα σύγχρονα κράτη το δικαίωμα στην πληροφόρηση των πολιτών προϋποθέτει την παρουσία του κράτους στον χώρο της ενημέρωσης»[3]. Ένας κατ’ εξοχήν αρμόδιος, ο πρόεδρος της ευρωπαϊκής ένωσης δημοσίων μέσων ενημέρωσης, δήλωσε για το ίδιο ζήτημα πως η μαύρη οθόνη είναι η χειρότερη μορφή λογοκρισίας[4]. «Λογοκρίνοντας» λοιπόν τον εαυτό του, το κράτος αποδεικνύει ότι έχει εγγράψει στο πεδίο του λόγου του κάθε σημαντική αντιπαράθεση για το τι σημαίνει λόγος και ελευθερία. Απ’ αυτή την άποψη, η σύγκρουση για την Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση, για το χαρακτήρα της πανθομολογούμενης ανάγκης «εξυγίανσής» της, είναι σύγκρουση διαφορετικών εκδοχών κρατικής πληροφόρησης. Σ’ αυτή τη μαύρη οθόνη δεν διακυβεύεται το τέλος καμιάς ενατένισης.

Continue reading →

“Η τηλεόραση είναι ένα από τα  νήματα που εξασφαλίζουν τη συνοχή της χώρας, κι αυτό ακριβώς είναι το μεγαλείο της. Ισοπεδώνει τις ταξικές διαφορές και συμβάλλει στη δημιουργία  του αισθήματος εθνικής ταυτότητας”. (Τζόναθαν Κόου, Τι ωραίο Πλιάτσικο),  από το Πολυεργαλείο

Η κίνηση  του κράτους να κλείσει αφνιδίως την ΕΡΤ, αποτελεί μια επιλογή φυγής προς τα μπρος σε ένα σημείο που έχουν δημιουργηθεί άσχημες προοπτικές για την πορεία της αναδιάρθρωσης στην Ελλάδα (αποτυχία ιδιωτικοποιήσεων, επιπλέον χρηματοδοτικό κενό το 2014). Πολλοί αναρωτιούνται γιατί έκανε “τέτοιο πράγμα” ο Σαμαράς; Γιατί “απομονώθηκε έτσι” κτλ; Όλοι αυτοί δεν έχουν αντιληφθεί σε ποιο στάδιο της κρίσης/αναδιάρθρωσης βρισκόμαστε. Την απάντηση, που σε μεγάλο βαθμό επιβεβαιώνει την ανάλυση που είχαμε κάνει την πρώτη μέρα του γεγονότος (δες εδώ), τη δίνει η JP Morgan: «Το λουκέτο στο κρατικό ραδιοτηλεοπτικό μέσο βρίσκει αντίθετους τους κυβερνητικούς εταίρους και έχει προκαλέσει έντονες κοινωνικές διαμαρτυρίες. Δεν φαίνεται, ωστόσο, να συνιστά ‘πολιτικό ατύχημα’», υποστηρίζει η επενδυτική. «(Η κυβέρνηση) πετυχαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, επιδεικνύει προθυμία να θιγούν κάποιες από τις “ιερές αγελάδες” του Δημοσίου (…), ενώ θα μπορούσε να βοηθήσει το βασικό κυβερνητικό κόμμα, τη Νέα Δημοκρατία, να παγιώσει την πολιτική του εξουσία με τρόπο που να επιτρέπει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις», εξηγεί. Αντίστοιχα σχόλια γίνονται και από τους Financial Times και σαν κερασάκι στην τούρτα, σήμερα έκανε ενθαρρυντικές δηλώσεις και η Μέρκελ.

Το ζήτημα όμως είναι ότι η κίνηση αυτή οδήγησε στην κατάληψη των εγκαταστάσεων από τους εργαζόμενους της ΕΡΤ και στη συμπόρευση με την κατάληψη αυτή χιλιάδων την πρώτη νύχτα και εκατοντάδων τις επόμενες “αλληλέγγυων”. Ποιά είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτού του κινήματος, ποιό είναι το περιεχόμενο του και προς ποιά κατεύθυνση δείχνει;

Continue reading →

Η αστυνομία απειλεί ότι θα επέμβει και θα “καθαρίσει” εντελώς το πάρκο Gezi: “Μάνες και πατέρες πάρτε τα παιδιά σας από το πάρκο, η υπομονή μου τελείωσε. Θα απαντήσουμε με γροθιά στη γροθιά”, είπε ο Κύριος Ερντογάν. Λογικό αποτέλεσμα είναι η “ανθρώπινη αλυσίδα των μανάδων”:

Την ίδια ώρα η Moody’s δηλώνει ότι “οι διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη απειλούν τα σχέδιά της για μόχλευση των περιουσιακών της στοιχείων και αν συνεχιστούν και ενταθούν μπορούν να υπονομεύσουν το φιλόδοξο σχέδιο ανάπτυξής της”.

«Καθαρά από την πιστωτική πλευρά, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα του δήμου να χρηματοδοτήσει από μόνος του τις μεγάλες επενδυτικές ανάγκες μέσω των πωλήσεων assets,» αναφέρει η Moody΄s.

Ο μητροπολιτικός δήμος της Κωνσταντινούπολη, ο οποίος παρέχει κεφάλαια για πολλά αναπτυξιακά έργα έχει αξιολόγηση Baa3 με σταθερό outlook από τη Moody΄s.

Οι συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες στα μεγάλα αναπτυξιακά έργα μπορούν μόνο να αποθαρρύνουν τις άμεσες ξένες επενδύσεις και να μειώσει την ελκυστικότητα των περιουσιακών στοιχείων της πόλης που είναι προς πώληση.

Η Moody΄s προσθέτει πως οι διαδηλώσεις θα έχουν πιθανότατα αρνητικές συνέπειες στην τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας. Το 2012 η Κωνσταντινούπολη αντιστοιχούσε σε ποσοστό άνω του 25% στις αφίξεις τουριστών και στα έσοδα από τον τουρισμό έναντι 20% περίπου το 2010.

Το άρθρο αυτό λέει στη γλώσσα του κεφαλαίου πώς ένα βασικό συμπέρασμα για τη σύγχρονη κατάσταση της σχέσης του κεφαλαίου εκφράζεται (στην ειδική γλώσσα της συγκυρίας στην Τουρκία). Το συμπέρασμα αυτό συμπυκνώνεται ως εξής: η κοινωνική αναπαραγωγή της εργατικής τάξης γίνεται ολοένα και πιο εξαρτημένη από τη «διαχείριση κινδύνου» του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου (του κεφαλαίου…), δηλαδή, σε τελική ανάλυση από το κατά πόσο η εργατική τάξη θα κάτσει ήσυχη, θα αποδεχθεί την αναδιάρθρωση και δεν θα δημιουργήσει προβλήματα ρευστότητας. Με τον τρόπο του Μαρξ: «η ιδιάζουσα μορφή της συσσώρευσης χρηματικού κεφαλαίου […] ανάγεται σε συσσώρευση απαιτήσεων πάνω στην εργασία». (blaumachen #6, Για την τρέχουσα κρίση, την Ευρωζώνη και τους ταξικούς αγώνες στην Ελλάδα)

Η επίδειξη δύναμης και πολιτικού εκβιασμού του Σαμαρά, που ολοένα και περισσότερο αποκαλυπτεται ότι είναι φασίστας και ότι αν χρειαστεί θα κυβερνήσει με στολή, ή παρέα με τους μπράβους της νύχτας της ΧΑ, πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μια έκφραση της πρωτοβουλίας των κινήσεων που διαθέτει το κεφάλαιο σ’αυτή τη φάση της αναδιάρθρωσης. Πρόκειται για ένα δομικό στοιχείο της συγκυρίας που υπερβαίνει τα πρόσωπα, τα “περιβάλλοντα” ή τις “φράξιες”. Σε τι συνίσταται αυτό το δομικό στοιχείο:

α) Αποτελεί συμπυκνωμένη έκφραση της συνεχώς επιταχυνόμενης τάσης να εμφανίζεται η κοινωνική αναπαραγωγή στο σύνολο της ως καταστολή: Αποφασίζομεν και διατάσσομεν. Αυτό δεν είναι αμελητέο γεγονός όπως μας δείχνει η εντελώς ξαφνική εξέγερση στην Τουρκία. Η δημοκρατία είναι σε κρίση ως διεκδίκηση, παρότι ο δημοκρατικός φετιχισμός του κινήματος δεν αφήνει αυτό το γεγονός να γίνει ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Ο Σαμαράς είναι εκλεγμένος και λέει ότι αν δεν συμφωνεί η κυβερνητική πλειοψηφία με τις αποφάσεις του θα πάει σε εκλογές, το πολίτευμα ΕΙΝΑΙ δημοκρατία, και η καταστολή ποτέ δεν ήταν ξένη προς τη δημοκρατία. Το κίνημα μιλώντας για δημοκρατία μεταφράζει το ερώτημα που του θέτει η συγκυρία σε μια γλώσσα που δεν ισχύει πια.

β) Η τάση αυτή είναι η μορφή που παίρνει η αναδιάρθρωση ως κατάργηση της κρατικής  ιδιοκτησίας του κεφαλαίου. Αυτό σημαίνει και δημιουργία νέων πεδίων παραγωγής υπεραξίας αλλά και ιδιωτικοποιημένος δηλαδή πιο πειθαρχικός και σκληρός έλεγχος της αναπαραγωγής του προλεταριάτου. Αυτό είναι απαραίτητο σήμερα από τη σκοπιά του κεφαλαίου, το οποίο τείνει να αναδιαρθρωθεί προς την κατεύθυνση εμβάθυνσης των τάσεων του κύκλου συσσώρευσης. Όμως η μορφή που θα πάρει η αναδιάρθρωση δεν είναι προκαθορισμένη, καθώς το κεφάλαιο δεν είναι μόνο η τάξη του κεφαλαίου, αλλά η σχέση του κεφαλαίου, η αναδιάρθρωση μορφοποιείται συνεχώς από την ταξική πάλη και ανασυγκροτείται η ίδια ως ταξική πάλη με ότι αυτό συνεπάγεται: αιφνιδιασμοί, τακτικές, στρατηγικές, πόλεμος. Αυτό σημαίνει ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν πολύ χειρότερα από όσο φαίνεται να γίνονται αυτή τη στιγμή.

γ) Ο σύγχρονος χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός από τη μία πλευρά κατόρθωσε να καταστήσει α-συστημική κάθε διεκδίκηση, από την άλλη πλευρά όμως έχει καταστήσει το πεδίο του δρόμου, τον “εκτός παραγωγικής διαδικασίας” χώρο και χρόνο, άρα την ίδια την αναπαραγωγή του επικίνδυνη. Αυτός ο κίνδυνος ολοένα και αυξάνεται, η συγχρονία των γεγονότων δεν είναι ποτέ τυχαία, είναι πάντοτε έκφραση μιας δομικής εσωτερικής κίνησης (το αποτέλεσμα βέβαια της συγχρονίας θα είναι αποτέλεσμα του συμβάντος, της  συγκεκριμένης μάχης που παράγεται). Εκείνο που δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών στον σύγχρονο χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό είναι ότι η προηγούμενη ακαμψία του, στη φάση της ανόδου του κύκλου του ήταν το στοιχείο της επιτυχίας του. Η ακαμψία και η εκμετάλλευση του κινδύνου ως πεδίου παραγωγής κέρδους σε σύντομο χρονικό διάστημα ήταν ο θρίαμβος του. Σήμερα όμως αυτή η ακαμψία είναι απλώς η άλλη όψη του κινδύνου των ταραχών ως κυρίαρχης πρακτικής της ταξικής πάλης. Η σύγκρουση, παρότι θα είναι διάσπαρτη και πολυεπίπεδη και δε θα μοιάζει με το παρελθόν, είναι αναπόφευκτη…