Daily Archives: February 2, 2014

Απεργία στην Electrolux

electrolux

 

How to cut a job in Italy? Wait, and Wait some more[1].

Οι μειώσεις στους μισθούς που ανακοίνωσε η Electrolux, μετά από πτώση του επιπέδου παραγωγής της στην Ιταλία κατά 58% τα τελευταία 12 χρόνια, την περασμένη εβδομάδα έρχονται σαν συνέχεια των αντίστοιχων σχεδίων διάσωσης που ανακοίνωσαν τους περασμένους μήνες οι ανταγωνίστριες εταιρείες της (στον κλάδο της κατασκευής ηλεκτρικών συσκευών) Indesit, Candy και Whirlpool απέναντι στην πτώση της εσωτερικής ζήτησης και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την κινεζική Haier και τις κορεάτικες Samsung και LG.

Η σημασία των μειώσεων αυτών δεν έγκειται στον υποτιθέμενο ξαφνικό τους χαρακτήρα· τα «σχέδια διάσωσης» δεν αποτελούν κεραυνούς εν αιθρία και συνήθως ανακοινώνονται σε γενικές γραμμές πολύ νωρίτερα στις χρηματαγορές. Για παράδειγμα, η Whirlpool, που κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως στον κλάδο, χρειάστηκε πάνω από τα 3 τελευταία χρόνια για να περικόψει θέσεις εργασίας στην Ιταλία και σίγουρα κάτω από 500 που ήταν ο αρχικός στόχος, παρόλο που προτάθηκαν και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις· μιλάμε για εργαζόμενούς της, οι οποίοι π.χ. στην περίπτωση του εργοστασίου ψυγείων στη Νάπολη αρνούνταν να κατασκευάσουν φούρνους στην ίδια γραμμή παραγωγής[2] (ή να ελαστικοποιήσουν το ωράριό τους με τέτοιο τρόπο ώστε να ληφθεί υπόψη ο ετήσιος κύκλος παραγωγής και ειδικά το γεγονός ότι η εταιρεία πουλάει περισσότερα ψυγεία την άνοιξη παρά το καλοκαίρι) επειδή κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν στις συμβάσεις εργασίας τους.

Ένα ακόμα σημείο που χρήζει διευκρίνισης είναι ο τρόπος υπολογισμού της μείωσης του μισθού· διαφορετικά των υπολογίζουν οι δυο πλευρές, τα συνδικάτα και η εργοδοσία. Η μείωση του μισθού κατά 40% δεν προκύπτει από την κάθετη μείωση του ωρομισθίου (προτείνεται να μειωθεί το ωρομίσθιο, αυτή τη στιγμή στα 24 ευρώ, κατά 3-5 ευρώ), αλλά από το συνυπολογισμό: της μείωσης των πριμ κατά 80%, το τριετές πάγωμα των αυξήσεων και των πριμ αρχαιότητας και τη μείωση των ωρών εργασίας στις 6 καθημερινά. Το ζήτημα, επομένως, που τίθεται γενικότερα είναι με ποιους όρους θα γίνει η επιβολή του flexicurity, και όχι μόνο σε ιταλικό έδαφος. Και φυσικά πώς μπορούν οι κάθε «Πολωνοί της Ιταλίας» να παλέψουν ενάντια σε έναν τέτοιο εκβιασμό.

Με βάση το πικρό προηγούμενο της Fiat, όπου πάλι το εργατικό δυναμικό τέθηκε υπό την απειλή της μετεγκατάστασης στην Πολωνία, έχει σημασία να υποβάλουμε τη διαδικασία μείωσης των μισθών σε Ελλάδα και Ιταλία σε μια υποτυπώδη σύγκριση: Εδώ, η επίσημη μείωση του βασικού μισθού εμφανίζεται να γίνεται από το ίδιο το κράτος, χωρίς να μπορεί να εμφανιστεί στο προσκήνιο το γεγονός ότι είχαν προηγηθεί πολλά χρόνια αργής και σταθερής υποτίμησης της εργασιακής δύναμης· μπορεί η φορά της κίνησης από την «κοινωνία των πολιτών» προς το κράτος να είναι περισσότερο δεκτική σε μια προσέγγιση που ισχυρίζεται ότι οι συσχετισμοί πρώτα διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας και μετά γίνονται νόμοι του κράτους, στην ελληνική περίπτωση, όμως, η αντίθετη φορά από το κράτος προς την κοινωνία των πολιτών έχει ενεργητικό χαρακτήρα και δε συνιστά απλή αντανάκλαση συσχετισμών που διαμορφώνονται κάπου μακριά. Το κράτος εμφανίζεται να ηγείται της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης.

Στην Ιταλία, αντίθετα, είναι η κοινωνία πολιτών, οι ίδιες οι επιχειρήσεις που καλούνται να διαμορφώσουν εκ νέου τους συσχετισμούς με την εργατική τάξη. Και το κράτος να εμφανίζεται πιο αδύναμο(;) και απλά να «παρακολουθεί» την όλη διαδικασία.

Α.


[1] Τίτλος άρθρου στη Wall Street Journal της 20ης Μαΐου 2013, μια βερσιόν του οποίου μπορεί να βρεθεί εδώ.

[2] Ακόμα και στην περίπτωση των γραμμών παραγωγής πλυντηρίων στη Γερμανία, η Whirlpool χρειάστηκε δυο χρόνια για τη μεταφορά τους στη Βόρεια Αμερική.